Perspectiefnota 2017

Vluchtelingen

Het achterliggende jaar stond in het teken van de grote toestroom van vluchtelingen. Kijkend naar de komende jaren moeten we rekening gaan houden met een realistisch scenario van een aanzienlijke en langdurige stroom van asielzoekers en statushouders. Een vraagstuk dat roept om een gezamenlijke aanpak van overheden, waarbij de zorgen van inwoners serieus genomen moeten worden. Afspraken stemmen we af in de regionale regietafels, waarmee we het lokale draagvlak waarborgen. De druk op de huisvestingsopgave van vooral statushouders neemt toe.

Klimaatakkoord

In het klimaatakkoord van Parijs heeft Nederland zich gecommiteerd om de mondiale temperatuurstijging tot ruim onder de twee graden te beperken. Dit akkoord raakt aan onze ambities op de terreinen van nieuwe energie, duurzame en klimaatbestendige ruimtelijke ontwikkeling, wonen, werken en mobiliteit (zie >>|/p13705/02-milieu-en-energie).

(Macro) economische ontwikkelingen

Ondanks de acties van de Europese Centrale Bank blijft de groei in Europa beperkt. De lange termijn groeiverwachting voor Nederland ligt eerder rond de 1% dan hoger. Volgens het Centraal Planbureau zijn de onzekerheden in het internationale beeld aanzienlijk en de risico’s overwegend neerwaarts. Het stimuleren van de regionale economie, speerpunt van het coalitieakkoord, blijft relevant.

Doelenboom op basis van Begroting 2016

Bestaande geplande investeringen

Nieuwe en / of aanvullende investeringen (1)

Nieuwe en / of aanvullende investeringen (1)

Wanneer wordt een investeringsbesluit verwacht?

Reserve AKvO (2)

Reserve AKvO (2)

Genomen besluiten (3)

1.2.1 Stimuleren en faciliteren ontwikkelen met kwaliteit in het landelijk gebied

1.3.2 Stimuleren transformatie en herstructurering

September 2016

2.1.1 Stimuleren van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie

Begin 2017

3.2.3 Afronding natuuropgave pMJP-projecten

December 2016

3.4.4 Verbetering van de ruimtelijke kwaliteit rond agrarische bedrijven

September 2016

4.1.1 Ontwikkelen netwerkvisie op totale mobiliteits- en logistieke opgave

Najaar 2016

4.2.5 Spoor Vechtdallijnen

n.t.b.

4.2.6 Spoor Zwolle - Enschede

n.t.b.

4.5.1 Uitwerking koersdocument verkeersveiligheid

Juli 2016

4.6.1 A1 (4)

4.6.3 N34

4.6.4 N35

Begin 2017

4.6.4 N35

Juli 2016

4.6.6 N307

Najaar 2017

4.6.7 N340 - N48 -N377

4.7.2 Vervangingsinvesteringen provinciale infrastructuur (2016 - 2019)

Juni 2016

5.1.1 Werklocaties: basis op orde

Begin 2017

5.1.2 Gebiedsgerichte ontwikkeling van topwerklocaties

November 2016

5.2.1 Kiezen, leren en werken in de techniek

Juni 2016

5.2.2 (Grensoverschrijdende) arbeidsmobiliteit

Juni 2016

5.2.3 Kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt

Juni 2016

5.3.1 Innovatie basisinfrastructuur

November 2016

5.3.2 Van idee naar marktintroductie

November 2016

5.3.4 Risicofinanciering

November 2016

5.4.1 Versterken ondernemerschap in Overijssel

Juni 2016

5.4.2 Bevorderen van export

November 2016

5.4.3 Acquisitie

November 2016

5.5.1 Gastvrij Overijssel 2016 - 2019

Juli 2016

5.5.2 Festivals en evenementen

September 2016

Diverse prestaties

Juni 2016

6.1.8 Beleefbaar maken van volkscultuur, tradities en rituelen in een programma Streekcultuur leeft

6.1.9 Stimuleren van de herbestemming van cultureel erfgoed, waarbij wij zoeken naar nieuwe economische dragers voor dit erfgoed

6.1.10 Samen met andere partijen matchen van de gedecentraliseerde rijksmiddelen voor de restauratie van Rijksmonumenten

6.2.12 Faciliteren van talentontwikkeling in Oost-Nederland

6.2.15 Samenwerken met partners aan de Oost-Nederlandse culturele infrastructuur

7.1.1 Bestuurlijke inrichting

Juli 2016

7.1.2 Interbestuurlijk toezicht

Juli 2016

7.1.3 Financieel toezicht

Juli 2016

7.1.6 (Rijks)taken Commissaris van Koning

Juli 2016

7.2.1 Uitvoeren van de participatiecode

7.2.2 Experimenten bestuursstijl

Juli 2016

7.2.3 Kennisontwikkeling en -deling

Juli 2016

7.3.1 Samenwerking

Juli 2016

7.3.2 Relatiebeheer en lobby

Juli 2016

7.3.4 Uitvoering passend communicatiebeleid

Juli 2016

8.1.4 Ruimte voor de Vecht

8.1.5 TecBase Twente

Juli 2016
Najaar 2016

9.1.2 Steunfunctietaken Wmo

Budgetten in overige reserves

1 Totaal is € 284,3 miljoen (aanvullende investeringen € 244,3 miljoen + toedeling Escrow-Essent € 40 miljoen)

2 Reserve AKvO: nog te nemen investeringsbesluiten, waarbij de bedragen onder voorbehoud zijn van uw instemming met de investeringsvoorstellen

3 Genomen besluiten: begroting 2016 en investeringsbesluiten.

4 Voor de indexering van de A1 is € 2 miljoen benodigd (Monitor Overijssel 2015-II). Het restant van € 1,6 miljoen is reeds bij de Begroting 2016 vrijgevallen naar de Algemene Reserve. Voor de aansluiting met het Coalitieakkoord is in dit overzicht het bedrag van € 3,6 miljoen opgenomen.

Samen maken wij Overijssel

Regionale opgaven en regionale samenwerking staan sterk in de belangstelling. Het rapport ‘Maak Verschil’ (zie >>|https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/03/15/rapport-maak-verschil), opgesteld door de Studiegroep Openbaar Bestuur illustreert dat. De Studiegroep onderzocht de verbinding tussen bestuurskwaliteit en economische ontwikkeling. In interprovinciaal verband geven we invulling aan het regionaal invullen van opgaven en regionale samenwerking door het uitwerken van een aantal kernthema’s van de meerjaren agenda, zoals de sociaaleconomische ontwikkeling van stedelijke regio’s, visie op het openbaar bestuur, de landschapsagenda en de omgevingsvisie. We gebruiken de inzichten om een zichtbare en betekenisvolle bijdrage te blijven leveren aan het welzijn en welvaren van onze samenleving. We werken mee aan de verbetering van de bestuurskwaliteit en waar nodig wenden we daarvoor onze bevoegdheden aan.

De provincie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het lokaal bestuur. De maatschappelijke opgaven zijn leidend. Daarbij zijn democratische legitimiteit, slagvaardigheid en transparantie voor ons belangrijke uitgangspunten. Bij grote opgaven past een krachtig bestuur. We zetten de ontwikkeling van de visie Kwaliteit Openbaar Bestuur voort. Het resultaat is een breed afgestemde opvatting waar de Overijsselse samenleving, (gemeenten, waterschappen, ondernemers, inwoners en de Staten) bij betrokken is. In het investeringsvoorstel Kwaliteit Openbaar Bestuur beschrijven we hoe we deze ambitie op prestatieniveau vorm geven. Samen met het investeringsvoorstel voor het project Experimenten Bestuursstijl(en) beschouwen we deze projecten als twee pijlers van één gezamenlijke opgave, namelijk het bevorderen van een beter functionerend bestuur in Overijssel. Een bestuur dat past bij de veranderende samenleving en samenwerkt naar aard, inhoud en omvang van de opgave.

We werken aan werk

In samenwerking met onze publieke en private partners ontwikkelen we een sociaal ruimtelijk economisch programma gebaseerd op gedeelde visie en ambitie. De verschillen tussen onze stedelijke regio’s vragen om een diverse aanpak. Onze stedelijke netwerken zijn de economische motoren. Ze floreren mede dank zij hun ommeland. Sterke economische stedelijke netwerken dragen bij aan het oplossen en voorkomen van sociale problematiek. Samen met de provincie Gelderland hebben wij opdracht gegeven om de onderzoeken naar de economische betekenis van netwerken van steden te verdiepen voor Oost-Nederland. De samenhang met de identiteit van de regio’s in ons landsdeel en de governance opgaven zijn onderdeel van studie. Met de resultaten krijgen wij inzicht in kansen om de kracht van Oost-Nederland te versterken.

Wij willen investeerders aantrekken, ondernemers faciliteren en de arbeidsmarkt verbeteren. Er is een sterkere invloed van de ICT-ontwikkeling op productie van goederen. Dat betekent dat er verdienmodellen ontstaan die inspelen op nieuwe mogelijkheden van informatie over omgeving, gebruiker en product. Economische specialisatie en het opknippen van leveringsketens zetten zich voort. We zien dat West-Overijssel zich met de Randstad verbindt en dat voor Twente meer aandacht voor Duitsland soelaas kan bieden. In november 2016 leggen we een investeringsvoorstel internationalisering en innovaties aan u voor. Hierin gaan we in op de aanpak van werklocaties, gebiedsgerichte ontwikkeling van topwerklocaties, bevorderen export en versterken van innovatie.

Voor het versterken van de concurrentiepositie van het midden- en kleinbedrijf is naast innovatie en internationalisering, ondernemerschap van groot belang. Onze inzet hebben wij met het investeringsvoorstel ‘Versterken van MKB en Ondernemerschap’ (PS/2016/286|http://www.overijssel.nl/sis/16201615359433.pdf) aan u voorgelegd. Een goede werking van de arbeidsmarkt is belangrijk. Wij willen dat zoveel mogelijk inwoners in Overijssel de kans krijgen mee te doen op de arbeidsmarkt. We hebben onze inspanningen op dat gebied in het investeringsvoorstel ‘Iedereen in Overijssel doet mee! 2016 - 2019’ (PS/2016/196|http://www.overijssel.nl/sis/16201611553424.pdf) aan u voorgelegd.

De economische versterking van Twente is het voornaamste doel van het programma Technology Base Twente. De regionale aansluiting bij de Topsector Advanced Materials and Manufacturing, de adviezen van het Topteam, de focus op Toplocaties, maken het een programma met een economische insteek. Binnen het plangebied van de Technology Base is er een koppeling met de Programmatische Aanpak Stikstof en de Ecologische Hoofdstructuur. Zie verder kerntaak 8 (zie >>|/p13711/08-gebiedsontwikkelingen#todo_4). Een investeringsvoorstel is op 6 juli aan u voorgelegd (zie PS/2016/486).

De aantrekkingskracht van Overijssel voor bezoek en verblijf omvat groeipotentieel dat niet onbenut mag blijven. Het Manifest ‘Heerlijk en Gastvrij Overijssel 2.0’, opgesteld door de sector zelf, appelleert aan dit groeipotentieel. Partijen in de sector willen graag met ons aan de slag. U ontvangt hiervoor in juli 2016 een investeringsvoorstel. Festivals en evenementen dragen bij aan de aantrekkingskracht van Overijssel. Eind 2015 heeft u het festival- en evenementenbeleid 2013 - 2015 met één jaar verlengd. Het investeringsvoorstel nieuwe evenementenbeleid komt in september 2016.

We houden Overijssel mooi en leefbaar

We werken voortdurend met onze partners aan de maatschappelijke opgaven van ruimtelijke kwaliteit, reprogrammeren woningbouw en de ruimtelijke impact van de energietransitie.

Om zelf te blijven voldoen aan de Omgevingswet ronden wij in 2017 de revisie van de omgevingsvisie af, waarmee vernieuwing van proces, inhoud en vorm een feit is. Om ons beleid actueel te houden maken we medio 2017 een volgende actualisatieslag voor de thema’s natuur, Deltaprogramma en afwegingssystematiek diepe ondergond.

De ontwikkeling van de internethandel raakt de binnensteden en de retail. In de staart van de crisis komen concerns die onvoldoende zijn gemoderniseerd in de knel. Dit alles heeft tot gevolg dat in de binnensteden veel vierkante meters leeg komen te staan. De verminderende belevingswaarde van de binnensteden zal leiden tot minder toestroom van dagjesmensen. Scherpe regionale afstemming, zuinig omgaan met extra vestigingen buiten de stad en het inzetten op verdere hergroepering van winkelvoorzieningen is noodzaak. Het tijdelijk bestemmen van objecten en terreinen kan helpen de binnensteden in deze periode van transitie aantrekkelijk te houden. Samen met partners pakken we de binnenstedelijke transformatie en herstructurering aan. Wij bewegen mensen hun netwerk, kapitaal, tijd en gedrevenheid in te brengen als opmaat voor ontwikkelingen in een gebied. Dit doen we door te luisteren naar iedereen die een idee heeft, door mee te doen en met en door elkaar geïnspireerd te raken en door waar nodig partijen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. We noemen dat de ‘Stadsbeweging.’ Ook in de uitvoering van de Overijsselse Agenda Stad werken we samen met onze partners aan het positioneren en doorontwikkelen van stedelijke netwerken. Hiermee sluiten we aan bij de Europese Urban Agenda. We leggen in september 2016 een investeringsvoorstel hierover aan u voor.

We zijn voor iedereen bereikbaar

Het hoofddoel van mobiliteitsbeleid is het realiseren van de economische bereikbaarheid voor zowel personenverkeer als goederenvervoer en verkeersveiligheid. Daarbij leggen we het accent nadrukkelijker op duurzame mobiliteit en ruimtelijke kwaliteit. De omgevingsvisie is het beleidskader waarin ook het mobiliteitsbeleid van Overijsssel op hoofdlijnen is bepaald. Samen met partners werken we de hoofdlijnen uit in Koersdocumenten voor openbaar vervoer, fiets, auto en goederenvervoer. Daarnaast werken we met beleidsimpulsen op onderdelen van verschillende vervoersvormen. Voorbeelden zijn verkeersveiligheid, het programma ‘Beter Benutten’ en binnenkort ook slimme mobiliteit en / of duurzaamheid.

Voor de integrale mobiliteitsaanpak ontvangt u in het najaar 2016 een investeringsvoorstel. Het meerjarige regionale actieprogramma verkeersveiligheid bieden we op 6 juli 2016 als investeringsvoorstel aan. Voor het realiseren van veilige en goede bereikbaarheid voor het autoverkeer van en naar stedelijke netwerken en streekcentra zenden wij u investeringsvoorstellen voor de N35 op 6 juli 2016 en begin 2017. De planstudie voor de N307 is opgestart en wij verwachten het investeringsvoorstel in het najaar van 2017 aan u voor te leggen. Voor de vervangingsinvesteringen van provinciale infrastructuur heeft u € 20 miljoen beschikbaar gesteld voor de periode van 2015 – 2019. U hebt hiervoor in juni 2016 een investeringsvoorstel ontvangen (PS/2016/300|http://www.overijssel.nl/sis/16201616350229.pdf).

Slimme mobiliteit ontwikkelt zich snel. Het is nog niet duidelijk wanneer daadwerkelijke veranderingen rond automatische besturing en nieuwe vervoersconcepten plaatsvinden. Hoe anticiperen we daarop, bijvoorbeeld in onze verantwoordelijkheid voor de provinciale wegen? Wij verkennen dit met het programma ‘Slimme mobiliteit in Overijssel.’ We werken daarbij samen met andere overheden, onderwijsinstellingen en marktpartijen. Er is ruimte om te experimenteren en de gebruiker staat centraal.

Wij investeren in de landbouw en natuur is onze kracht

De Agro&Food keten maakt een omslag naar duurzaamheid. In de beleidsbrief Agro&Food hebben we aangegeven de transitie van de sector naar duurzaamheid te ondersteunen. Er zijn drie deelaspecten: markt, leefomgeving en een gebiedsgerichte aanpak. In het uitvoeringsprogramma Agro&Food geven we aan de gebiedsgerichte aanpak invulling door ‘lokaal maatwerk initiatieven.’ Dat doen we door een innovatieve proeftuinaanpak met drie sporen. Wij komen in september 2016 met een investeringsvoorstel over dit onderwerp.

We zijn gestart met de Ontwikkelopgave Ecologische Hoofdstructuur / Natura 2000 (zie >>|/p13711/08-gebiedsontwikkelingen#todo_1). Deze opgave is gekoppeld aan het Programma Aanpak Stikstof (PAS) en kent een looptijd van drie periodes van zes jaar, waarbij een zwaar accent ligt op de periode tot 2021. Deze gebiedsopgave valt uiteen in dertig gebiedsprocessen. Ook in deze opgave werken we nauw samen met de partners (Samen Werkt Beter) die in veel gebieden de planuitwerkingsfase trekken.

De Nationale Parken vormen een belangrijk thema. Wij zijn in overleg met de betrokken gemeenten over het rijksprogramma ‘Nationale Parken van Wereldklasse’.

Het karakter van de gebiedsontwikkelingen is aan het veranderen. We laten onze betrokkenheid bewust afhangen van het provinciaal belang en de resterende opgave. De participatieladder speelt hierbij nadrukkelijk een rol. Zie verder kerntaak 8 (zie >>|/p13711/08-gebiedsontwikkelingen).

We koesteren onze cultuur

Cultuurmakers en aanbieders slagen er minder dan verwacht in om substantieel extra inkomsten uit de markt te halen. Over het algemeen vangen de cultuuraanbieders de afnemende overheidsbijdragen op door te snijden in de kosten. De situatie rond het Orkest van het Oosten is op dit punt niet uniek. In de beleidsbrief Ruimte voor Cultuur 2017 - 2020 (zie >>|https://www.rijksoverheid.nl/documenten/beleidsnota-s/2015/06/08/ruimte-voor-cultuur) maakt het Rijk daarom een pas op de plaats voor de eigen inkomstennorm. Cultureel ondernemerschap, inclusief het vergroten van maatschappelijk draagvlak blijven belangrijk, maar de eis van een jaarlijkse stijging van de eigen inkomsten vervalt.

Wij waarborgen verscheidenheid en spreiding van cultuur in Overijssel. Kunst, cultuur en erfgoed vormen de identiteit van de samenleving, zorgen voor sociale samenhang, stimuleren de lokale economie en dragen bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat en leefmilieu. Kunst, cultuur en erfgoed maken Overijssel ook aantrekkelijker voor vrijetijdseconomie en toerisme. In een interactief proces met u en de sector is het nieuwe cultuurbeleid tot stand gekomen. We hebben hiervoor op 8 juni 2016 een investeringsvoorstel gedaan (zie PS/2016/332|http://www.overijssel.nl/sis/16201617357648.pdf).

We werken aan een vitale samenleving

Door diverse decentralisaties zijn gemeenten de ‘eerste overheid’ in het sociale domein. Voor de komende jaren staan de gemeenten voor de uitdaging om, met de samenleving, de transitie verder vorm te geven. Een dominante trend is het groeiende verschil tussen bevolkingsgroepen in sociaal-cultureel en economisch opzicht. Tegelijkertijd karakteriseert 'noaberschap’ de sociale kwaliteit in Overijssel. Dit komt tot uiting in de vele vrijwilligers, de lokale initiatieven voor de eigen leefomgeving en coöperaties op het gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid.

Samen met de gemeenten, het maatschappelijk middenveld en de samenleving gaan we het zelforganiserend vermogen versterken en verbinden, onder meer door proeftuinen. Ruimte voor maatschappelijke initiatieven, waaronder het Noaberschapsfonds Overijssel, aandacht voor breedtesport en doelgroepen als ouderen en vluchtelingen, kennisdeling tussen gemeenten, de steunfunctietaken met ingang van 2017 opnieuw definiëren. Op basis hiervan maken we een investeringsvoorstel voor de komende periode dat u uiterlijk in november 2016 kunt verwachten.

Huisvesting statushouders

Bij het vluchtelingen vraagstuk tonen we leiderschap door samen te staan voor de waarden die onze samenleving sterk heeft gemaakt. Dat doen we door ervaring en kennis te delen, door te ondersteunen en door scholing. De regionale en nationale regietafels spelen hierin een belangrijke rol. We blijven in gesprek met opiniemakers en bestuurders, met de hulpverleners en met de bevolking. De gemeenten dragen de financiële en sociaaleconomische gevolgen van het Rijksbeleid. Als provincie werken we mee aan de opvang van vluchtelingen, met oog voor de kansen en bedreigingen. Daarom kiezen we voor een pro-actieve aanpak.

Met een grotere uitstroom van statushouders uit de opvangcentra zal de vraag naar reguliere en tijdelijke woningen toenemen. Om de doorstroming te stimuleren is het belangrijk in te zetten op (tijdelijke) sociale woningbouw. Dit sluit aan bij de recent met gemeenten gemaakte woonafspraken voor de periode 2016 - 2020. De provincie wil met slimme impulsen de gemeenten helpen en ondersteunen. Hiervoor is voor de resterende looptijd van de coalitie (2017 - 2019) budget nodig van € 1 miljoen per jaar, in totaal € 3 miljoen. Dit is nodig om de disbalans op de woningmarkt tussen vraag een aanbod, die naar verwachting zal ontstaan, aan te pakken. Conform de interventieladder van het interbestuurlijk toezicht en de woonafspraken, willen we samen met gemeenten en andere partners op zoek naar oplossingen, bijvoorbeeld met good-practises, kennisdelen en investeringen vanuit de markt stimuleren. We geven hiermee uitvoering aan de motie van mevrouw Klein Bleumink over tijdelijke woningen voor statushouders en de motie van den Heuvel c.s. over stimulering sociale volkshuisvesting.

Naast deze aanvullende opgave en investering, zoeken we ook verbindingen met lopende trajecten. Waar mogelijk verbinden we aanpak van de binnenstedelijke problematiek aan de huisvesting van statushouders. We gaan na in hoeverre we bij de ontwikkeling van de ‘Human Capital Agenda’ ook aandacht aan de ontwikkeling van statushouders kunnen geven. De bibliotheken zien een rol voor zichzelf bij de integratie van vluchtelingen. Wij ondersteunen de Overijsselse bibliotheken en faciliteren bij de invulling van deze rol. Bij de nadere invulling van het thema sociale kwaliteit zal ook nagegaan worden wat voor bijdrage mogelijk is aan integratie van vluchtelingen. Zie voor een nadere toelichting op onze uitwerking van deze opgave kerntaak 1 (zie >>|/p13704/01-ruimtelijke-ontwikkeling-en-waterbeheer#ext_0), kerntaak 5 (zie >>|/p13708/05-regionale-economie#ext_3), kerntaak 6 (zie >>|/p13709/06-culturele-infrastructuur-en-monumentenzorg),  kerntaak 7 (zie >>|/p13710/07-kwaliteit-openbaar-bestuur#ext_1) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#indic_5).

Duurzaamheid

Duurzaamheid is in het coalitieakkoord als belangrijk thema beschreven. De ambitie is mooi, leefbaar en toekomstbestendig. Deze is verweven in veel van onze beleidsvelden en een rode draad in de omgevingsvisie. Het Klimaatakkoord van Parijs onderstreept het belang van duurzaamheid voor energie en het gebruik van fossiele brandstoffen. Door meer en expliciet onze duurzaamheidsinspanningen te verbinden aan de regionale economie genereren we meerwaarde. We benaderen het thema als een mes dat aan twee kanten snijdt: het oplossen van het maatschappelijk vraagstuk (het doel) gaat gepaard met het versterken van de Overijsselse economie (het perspectief).

We geven hieraan invulling bij het thema Agro&Food, gericht op een integrale duurzame aanpak voor de hele keten. Samen met partners maken we een programma Nieuwe Energie 2016 - 2020 om de doelstelling van 20% hernieuwbare energie in 2023 te realiseren. Om de inspanningen van de provincie optimaal met elkaar te verbinden en te laten renderen is aanvullende inzet nodig. De extra kosten voor voorbereiding, onderzoek, communicatie en het faciliteren van stimulansen van het bedrijfsleven om duurzaamheid en regionale economie meer te verbinden zijn € 2 miljoen voor de periode 2016 - 2019. Zie voor een uitgebreide toelichting op onze duurzaamheidambities kerntaak 2 (zie >>|/p13705/02-milieu-en-energie#add_0), kerntaak 3 (zie >>|/p13706/03-vitaal-platteland#ext_0), kerntaak 5 (zie >>|/p13708/05-regionale-economie#ext_6) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#indic_5).

Asbest

Om het asbest in de provincie Overijssel te verwijderen hebben we een plan van aanpak gemaakt, waarin de nadruk ligt op het ondersteunen van andere partijen om tempo te maken met de asbestdakenverwijdering. We versnellen initiatieven en koppelen die waar mogelijk aan onze andere activiteiten zoals de herstructurering van bedrijventerreinen, nieuwe energie en duurzaamheid, werkgelegenheidsbevordering en innovaties. We zorgen voor financiële ondersteuning van technologische- en keteninnovaties. We zorgen ervoor dat marktpartijen helpen bij het ontzorgen van pandeigenaren, mogelijk door een gebundelde aanbesteding. We zorgen voor een vangnet voor pandeigenaren die niet in staat zijn de dakverwijdering te bekostigen. Voor deze ambitie zijn nog geen aanvullende middelen gereserveerd. Met een aanvullende investering van € 3 miljoen kunnen we deze processen faciliteren. Zie verder kerntaak 2 (zie >>|/p13705/02-milieu-en-energie#add_1) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#indic_5).

Cultuur

U heeft de cultuurnota 2017 - 2020 op 22 april 2016 vastgesteld. Met het investeringsimpuls uit het coalitieakkoord ‘Overijssel Werkt!’ blijft het besteedbaar budget per jaar en het ambitieniveau op hetzelfde niveau als de periode 2013 - 2016. De cultuursector is een sector in transitie. Er zit een goede dynamiek en energie in de Overijsselse sector. De hoofdboodschap vanuit het participatietraject is continuïteit en flexibiliteit. Continuïteit vormt een belangrijke basis voor de cultuurnota. Er is tegelijkertijd behoefte aan meer flexibiliteit en extra ambitie om in te kunnen spelen op ontwikkelingen en nieuwe initiatieven. Door een toename van het aantal rijksgesubsidieerde instellingen die cofinanciering ontvangen, staat het beschikbare flexibele budget onder druk.

Voor de aanvullende opgave is € 1 miljoen per jaar gemoeid voor de looptijd van het nieuwe cultuurbeleid, dus € 4 miljoen totaal. Voor de culturele instellingen die in aanmerking komen voor cofinanciering moet € 650.000 per jaar extra worden vastgelegd. Het gaat hierbij om  instellingen die niet vanuit de huidige structurele cultuurbegroting ondersteund worden. Dit gaat ten kosten van de flexibiliteit van het bestaande cultuurbudget. Met een aanvullende investering van € 4 miljoen voor de periode 2017 - 2020 wordt de culturele sector in staat gesteld zich verder te verbinden, versterken en vernieuwen en kan zij daadwerkelijk invulling geven aan de gewenste flexibiliteit. De input uit het participatietraject ‘Spot on! Cultuur in de schijnwerpers’ is richtinggevend voor de aanvullende ambities (zie >>|http://www.jijenoverijssel.nl/4866/spot-on-cultuur-in-de-schijnwerpers).

(Zie ook het budgettair perspectief >>|/p13714/financien#indic_5)

Omgevingswet

De Omgevingswet treedt in 2018 in werking. De invloed van deze wet is naar verwachting fors en op allerlei terreinen. We hebben het programma Implementatie Omgevingswet gestart. Dit programma richt zich op het behartigen van de provinciale belangen in de wet- en regelgeving, afstemming met de ketenpartners, interne processen en de digitalisering. Voor de bijbehorende proces- en implementatiekosten voor de periode 2016 - 2018 is € 1,5 miljoen nodig. Zie kerntaak 1 ( zie >>|/p13704/01-ruimtelijke-ontwikkeling-en-waterbeheer#aut_0), kerntaak 2 (zie >>|/p13705/02-milieu-en-energie#ext_1), kerntaak 10 (zie >>|/p13713/10-bedrijfsvoering#ext_2) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#indic_2).

Natuurbeschermingswet - soortenbeleid

De Wet Natuurbescherming vervangt drie wetten; de Natuurbeschermingswet 1998, de Boswet en de Flora- en Faunawet. De wet gaat in op 1 januari 2017 en is het sluitstuk van de decentralisatie van het natuurbeleid van Rijk naar provincies. De financiering van de (meer-)kosten was onderwerp van overleg tussen Rijk en provincies. Met behulp van de zogenoemde ‘groene tafels’ zijn we samen met u en onze partners in overleg hoe wij vorm en inhoud kunnen geven aan de verplichting van de wet om het soortenbeleid uit te voeren. Vooruitlopend op het resultaat van de ‘groene tafels’ schatten we in dat voor de ontwikkeling en uitvoering van dit nieuwe beleid minimaal € 0,5 miljoen per jaar nodig is. Zie kerntaak 3 (zie >>|/p13706/03-vitaal-platteland#aut_0) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#struc_2).

Vervangingsinvesteringen

De Rekenkamer Oost Nederland heeft in het onderzoek naar groot onderhoud van wegen en kunstwerken aanbevolen om een langjarig gemiddelde aan de voorziening toe te voegen. Het advies is om voor een onderhoudsplan met een langere looptijd van bijvoorbeeld acht jaar te kiezen. De Rekenkamer adviseert op korte termijn hiermee te beginnen en niet te wachten tot het einde van de looptijd van het huidige beheerplan (2019). In 2018 leggen we de daadwerkelijke programmering voor het beheer en onderhoud en de vervangingsinvesteringen, met de daarbij behorende financiële onderbouwing, in het ‘beheerplan infrastructurele kapitaalgoederen 2020 - 2027’ aan u voor. Vooruitlopend op het beheerplan in 2018 stellen wij u voor met betrekking tot de periode 2020 tot en met 2027 alvast € 40 miljoen (acht jaar * € 5 miljoen) te reserveren voor de vervangingsinvesteringen. Dit is volgens de huidige reservering die voor deze coalitieperiode al is getroffen van € 5 miljoen per jaar tot en met 2019. Deze reservering is minimaal nodig voor de periode 2020 - 2027. Zie kerntaak 4 (zie >>|/p13707/04-mobiliteit#aut_0) en het budgettair perspectief (>>|/p13714/financien#indic_2)

Participatiewet

Het doel van de Participatiewet en de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten (Wet banenafspraak) is dat mensen met een arbeidsbeperking zoveel mogelijk aan de slag komen bij een reguliere werkgever. Voor de provincie Overijssel betekent het dat we uiterlijk in 2023 vijfentwintig aanvullende, passende functies met een omvang van 25,5 uur moeten realiseren. Wij stellen u voor om
voor de 25 banen (17,7 fte) van de Participatiewet een afzonderlijk formatieplafond in te stellen en dit gefaseerd te vullen. We stellen verder voor om voor 8 banen dekking te vinden binnen het huidige salarisbudget en daarvoor een financiële taakstelling op te nemen en voor de overige voor 17 banen het salarisbudget gefaseerd op te hogen vanuit de algemene middelen tot structureel € 382.500 in 2023.
Zie kerntaak 10 (zie >>|/p13714/financien#struc_2) en het budgettair perspectief (zie >>|/p13714/financien#struc_2)

Mogelijke meevaller vanuit de Escrow-Essent middelen

In de Monitor Overijssel 2015-II is voor de Escrow-Essent een meevaller gemeld van € 61,1 miljoen. De verwerking van deze meevaller vindt plaats bij de Jaarrekening 2015. In deze Perspectiefnota is een aanvullende meevaller opgenomen vanuit de Escrow-Essent van € 17 miljoen (zie budgettair perspectief|/p13714/financien#indic_2). De totale meevaller is hiermee € 78,1 miljoen. Volgens de afspraken uit het coalitieakkoord verwerken we deze meevaller als volgt:
I. Toedeling aan de volgende hoofdopgaven tot een bedrag van € 40 miljoen:
- Economie en werkgelegenheid:            € 15,0 miljoen.
- Energie en duurzaamheid:                    € 10,0 miljoen.
- Mobiliteit:                       € 15,0 miljoen.
II. Toevoeging aan Algemene Reserve: € 38,1 miljoen.

(Zie ook  het budgettair perspectief >>|/p13714/financien#indic_2) en (>>|/p13714/financien#indic_3)

Vrije ruimte voor volgende collegeperiode

Volgens de afspraken in het coalitieakkoord dient voor de volgende collegeperiode (2019 - 2023) € 40 miljoen aan vrije ruimte beschikbaar te zijn om te investeren in de opgaven die dan aandacht vragen. Hiervan is € 10 miljoen al geregeld. In het saldo van budgettair perspectief is voldoende ruimte aanwezig om deze opdracht in één keer te realiseren. We stellen voor aanvullend € 30 miljoen te reserveren in de Algemene Reserve.

(Zie ook het budgettair perspectief >>|/p13714/financien#indic_3)

Wet Houdbare OverheidsFinanciën (Wet Hof)

De decentrale overheden moeten op basis van het baten-lastenstelsel een sluitende begroting hebben. Door afwijkende Europese boekhoudregels is het mogelijk dat deze sluitende begroting wel resulteert in een EMU-tekort. In de afgelopen jaren hebben wij (met uitzondering van het jaar 2014) vooral door de inzet van onze reserves, de referentiewaarde met betrekking tot het EMU overschreden. Wij verwachten met de huidige investeringsagenda dat wij ook de komende jaren de referentiewaarde zullen overschrijden. Met het teruglopen van de macronorm wordt het lastiger onze overschrijdingen binnen de macronorm gecompenseerd te krijgen door onderbestedingen van andere overheden. Al eerder is afgesproken dat er in deze kabinetsperiode geen sancties worden opgelegd bij een eventuele overschrijding van de EMU-norm van de medeoverheden. Van belang is dat minister Dijsselbloem heeft toegezegd dat als de norm knelt, daarover kan worden gesproken. Voorgesteld wordt in lijn met eerdere besluitvorming geen actie te ondernemen op de mogelijke consequenties van de Wet Hof.

Effecten commissie Jansen

Half december 2015 heeft het IPO ingestemd met een nieuw verdeelmodel van het provinciefonds en is het onderliggende eindrapport van de commissie Jansen ‘Redelijk Verdeeld’ aangeboden aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (zie >>|http://www.ipo.nl/files/5714/5027/6367/IPO_Rap-RedelijkVerdeeld_DEF-LR.pdf). De minister heeft toegezegd zich te zullen inspannen om de wettelijke aanpassingen door te voeren, zodat het verdeelmodel per 1 januari 2017 kan worden ingevoerd. De commissie is er in geslaagd in haar rapport een verdelingsmodel neer te leggen wat voldoet aan de randvoorwaarden die door het IPO bestuur aan de commissie waren meegegeven. De voorstellen zijn in lijn met de financiële verhoudingswet. Het accommodeert de bestedingsvrijheid en draagt bij aan de open huishouding van de provincies. Concreet betekent dit dat de middelen bij voorkeur worden opgenomen in de algemene uitkering van het provinciefonds. Het nieuwe verdeelmodel voorziet onder andere in de inpassing van de middelen voor natuur en de Brede Doeluitkering (BDU) Verkeer en Vervoer in de algemene uitkering van het provinciefonds. Daarmee worden deze middelen niet langer onderscheidend opgenomen en gepresenteerd in de circulaires, maar vormen zij een integraal onderdeel van de algemene uitkering. Voorgesteld wordt deze structurele toevoeging aan de algemene uitkering als volgt in de begroting te verwerken:
- De structurele middelen uit de voormalige BDU Verkeer en Vervoer worden als structurele lasten in de begroting 2017 en meerjarenraming verwerkt volgens de omvang van de laatste decentralisatie uitkering Verkeer en Vervoer aan de Provincie. Voor het jaar 2017 wordt de algemene indexering toegepast op deze middelen. Wij merken daarbij op dat de kosten van het openbaar vervoer toenemen met de OV index die wij op basis van contractuele afspraken aan de vervoerders moeten vergoeden. Omdat de prijscompensatie binnen het OV hoger ligt dan de reguliere indexatie zal een mismatch ontstaan tussen de beschikbare middelen en de exploitatielasten voor het OV. Het verschil zal voor 2017 worden gedekt uit het hiervoor beschikbare ombouwbudget voor de herijking van de OV tactiek. Uitgangspunt hierbij is dat in 2017 een structureel evenwicht wordt bereikt tussen de beschikbare middelen voor het OV en de exploitatielasten.
- Provinciale Staten hebben met het voorstel PS/2014/62 (zie >>|http://www.overijssel.nl/sis/16301404337956.pdf) besloten de provinciale middelen voor het natuurakkoord te storten in de uitvoeringsreserve EHS en als dekking te gebruiken voor de Ontwikkelopgave. De structurele lasten, dan wel stortingen in de uitvoeringsreserve EHS, zullen op basis van dit meerjarige voorstel en destijds gepresenteerde bijdrage in de Begroting 2017 en meerjarenraming worden verwerkt.

Saldi conform Begroting 2016

Recente besluitvorming

Autonome ontwikkelingen

Overige mutaties

Actualisering bestaand beleid

Beleidsintensiveringen

Mutatie vrije ruimte Algemene Reserve

Beschikbaar voor nieuw beleid in de Algemene

Reserve voor de collegeperiode 2019 - 2023